Regularne monitorowanie temperatury procesora jest ważne dla utrzymania wysokiej wydajności komputera i jego długotrwałej pracy. Zbyt wysoka temperatura może prowadzić do problemów takich jak zawieszanie się systemu lub nagłe wyłączanie się komputera. Aby tego uniknąć, warto wiedzieć, jak sprawdzać temperaturę procesora oraz jakie kroki podjąć, aby poprawić jego chłodzenie. W dzisiejszym artykule poruszymy wszystkie najważniejsze informacje dotyczące temperatury procesora.

Jaka powinna być temperatura procesora? 

Maksymalne temperatury dla konkretnego modelu procesora możemy znaleźć na stronach internetowych producentów, takich jak Intel (ark.intel.com) i AMD (amd.com). Wystarczy wpisać nazwę procesora, np. Ryzen 5600X, w wyszukiwarce na stronie i przejść do specyfikacji technicznej produktu. Tam znajdziesz informacje o maksymalnych dopuszczalnych temperaturach – w przypadku AMD będzie to parametr Max Temps, natomiast dla Intela znajdziesz oznaczenia Tjunction oraz Tcase. 

Pamiętaj, że maksymalne temperatury mogą różnić się w zależności od modelu i serii procesora.

W spoczynku dobrze chłodzony procesor pracuje zazwyczaj w zakresie temperatur od 30 do 45 stopni Celsjusza. Podczas intensywnego obciążenia, jak np. granie w wymagające gry czy praca z zaawansowanym oprogramowaniem, temperatury mogą wzrosnąć do 60-80 stopni Celsjusza. Te wartości są normalne i różnią się w zależności od modelu CPU oraz warunków pracy.

Obciążenie procesora w takich temperaturach nie powoduje negatywnych skutków, o ile mieszczą się one w dopuszczalnych normach. W testach syntetycznych, jak benchmarki, procesor osiągnie wyższe temperatury niż w grach czy innych aplikacjach. Z kolei starsze gry, które mniej obciążają podzespoły, mogą prowadzić do nieco wyższych temperatur niż w stanie spoczynku, jednak nadal będą one bezpieczne dla pracy procesora.

Co wpływa na temperaturę procesora?

Optymalna temperatura procesora zależy od wielu czynników, w tym modelu CPU, zastosowanego systemu chłodzenia oraz jakości pasty termoprzewodzącej. Różne systemy chłodzenia oferują różną wydajność – chłodzenie wodne charakteryzuje się niższymi temperaturami w porównaniu do standardowych rozwiązań, takich jak chłodzenie BOX dołączane do procesorów. Ważnym elementem wpływającym na temperaturę procesora jest także przepływ powietrza w obudowie oraz liczba i jakość zamontowanych wentylatorów. Niewłaściwa cyrkulacja powietrza może znacząco podnieść temperaturę wewnątrz obudowy, co negatywnie wpływa na działanie procesora.

Warto pamiętać, że nawet stopień zakurzenia podzespołów ma duże znaczenie. Kurz może osadzać się na wentylatorach i radiatorach, obniżając ich efektywność, co prowadzi do wzrostu temperatur zarówno procesora, jak i innych komponentów, takich jak karta graficzna. Dlatego zalecamy regularne czyszczenie wnętrza komputera, np. przy użyciu sprężonego powietrza, aby zapewnić właściwe chłodzenie.

Negatywny wpływ na temperatury procesora mogą mieć zużyte wentylatory, obudowa z ograniczoną wentylacją lub nieodpowiednio nałożona pasta termoprzewodząca. Jeśli korzystasz z domyślnego chłodzenia (BOX), warto rozważyć jego wymianę na bardziej wydajne rozwiązanie, które obniży temperatury i poprawi komfort pracy komputera, zmniejszając hałas generowany przez wentylatory. Dla bardziej zaawansowanych użytkowników, alternatywą może być chłodzenie wodne, które choć droższe, zapewnia wyższą efektywność chłodzenia i stabilność pod obciążeniem.

Jak sprawdzić temperaturę procesora?

Temperaturę procesora możemy sprawdzić w UEFI lub BIOS-ie, szukając sekcji takich jak Hardware Monitor lub PC Health Status. Jednak tego typu metoda pozwala na sprawdzenie temperatury jedynie w stanie spoczynku komputera. Jeśli masz obudowę wyposażoną w specjalny wyświetlacz, możesz uzyskać informacje na bieżąco, bez konieczności wchodzenia do oprogramowania układowego.

W przypadku monitorowania temperatury w systemie operacyjnym Windows istnieje wiele darmowych programów, które doskonale spełniają swoje zadanie. Warto wspomnieć, że producenci procesorów oferują swoje narzędzia, takie jak AMD Ryzen Master czy Intel Extreme Tuning Utility. Aplikacje te nie tylko monitorują temperaturę procesora, ale także umożliwiają jego podkręcanie, czyli tzw. overclocking, co może dodatkowo zwiększyć wydajność.

Najlepsze programy do sprawdzenia temperatury procesora

Oto popularne darmowe narzędzia do monitorowania temperatury procesora:

• HWMonitor
• Core Temp
• HWiNFO
• Open Hardware Monitor
• Speccy

Większość z tych programów oferuje możliwość monitorowania temperatury procesora zarówno w ujęciu ogólnym, jak i dla poszczególnych rdzeni. Dodatkowo rejestrują one minimalne, średnie i maksymalne wartości, jakie procesor osiąga podczas pracy. Warto zwrócić uwagę na CPUID HWMonitor oraz HWiNFO, które są szczególnie popularne dzięki temu, że umożliwiają odczyt informacji nie tylko o procesorze, ale także o dyskach, płycie głównej czy karcie graficznej. W programach tych można także śledzić stopień obciążenia oraz aktualne taktowanie CPU i GPU.

Jeśli interesuje Cię monitorowanie temperatury podczas grania, dobrym wyborem będzie MSI Afterburner. Oprogramowanie to dostarcza danych nie tylko o temperaturze, ale również o taktowaniach procesora i karty graficznej, a także poziomie obciążenia tych komponentów. Dodatkowo użytkownik ma możliwość personalizacji, co dokładnie ma być wyświetlane na ekranie podczas gry. Takie narzędzia są niezwykle przydatne, gdy chcesz sprawdzić, czy komponenty, w tym CPU, działają w odpowiednich warunkach termicznych nawet pod dużym obciążeniem, poza testami syntetycznymi.

Czym grożą zbyt wysokie temperatury CPU?

Zbyt wysokie temperatury procesora stanowią poważne zagrożenie dla prawidłowego działania komputera, dlatego tak ważne jest utrzymywanie ich na bezpiecznym poziomie oraz regularne monitorowanie stanu termicznego CPU. Przekroczenie maksymalnych temperatur zalecanych przez producenta może prowadzić do poważnych problemów:

• komputer może samoczynnie się wyłączać, co niesie ze sobą ryzyko utraty niezapisanych danych oraz możliwych uszkodzeń systemu.
• system może działać wolniej, a także występować przycięcia i niestabilność w pracy.
• procesor może ulec trwałemu uszkodzeniu, co w wielu przypadkach wiąże się z koniecznością jego wymiany.

Sposoby chłodzenia procesora

Jak już wcześniej wspomnieliśmy przegrzewający się procesor może znacząco wpłynąć na wydajność komputera, dlatego warto zrozumieć, co przyczynia się do wzrostu jego temperatury. Do najczęstszych powodów należą:

• zużycie pasty termoprzewodzącej,
• nadmiar kurzu i innych zanieczyszczeń na wentylatorze chłodzącym procesor.

Zanim przystąpimy do działań mających na celu obniżenie temperatury CPU, warto przeprowadzić kilka podstawowych kroków. Po pierwsze, upewnij się, że komputer nie jest zainfekowany wirusami, które mogą powodować nadmierne obciążenie systemu. Po drugie, oczyść procesor z kurzu oraz, jeśli to konieczne, wymień pastę termoprzewodzącą. Zwróć również uwagę na odpowiednie ułożenie kabli w obudowie, gdyż ich chaotyczne rozmieszczenie może utrudniać cyrkulację powietrza, co z kolei prowadzi do przegrzewania się procesora.

Jeśli powyższe kroki nie przyniosą rezultatów, możesz zastosować różne metody poprawy chłodzenia procesora:

• Wymiana pasty termoprzewodzącej - jest to jedna z najbardziej ekonomicznych metod poprawy chłodzenia. Dobrze nałożona pasta termoprzewodząca zapewnia lepszy kontakt między procesorem a chłodzeniem, co pomaga w obniżeniu temperatur. Wymiana pasty jest łatwa i może wystarczyć na kilka miesięcy.
• Zwiększenie liczby wentylatorów  - dodanie dodatkowych wentylatorów do obudowy zapewnia lepszą cyrkulację powietrza. Wentylatory powinny być rozmieszczone w odpowiednich miejscach, a dla maksymalnej efektywności warto wybrać modele z regulacją prędkości obrotowej. Im więcej wentylatorów, tym lepsza wydajność chłodzenia komputera.
• Wymiana chłodzenia CPU - jeśli dotychczasowe próby nie przynoszą efektów, można rozważyć wymianę systemu chłodzenia. Wybór między chłodzeniem powietrznym a wodnym zależy od indywidualnych potrzeb i parametrów komputera. Chłodzenie wodne jest bardziej ciche i efektywne, dlatego często wybierają je osoby intensywnie korzystające z komputera, np. zawodowo. Zarówno instalacja chłodzenia wodnego, jak i powietrznego, jest stosunkowo prosta i można ją przeprowadzić samodzielnie.

Dbanie o właściwą temperaturę procesora to klucz do stabilnej i długiej pracy komputera, dlatego warto regularnie monitorować stan chłodzenia oraz reagować na ewentualne problemy.